Trần Trọng Khiêm sau đổi tên là Lê Kim; là người Việt đầu tiên đến Hoa
Kỳ. Sau khi từ bỏ việc đi tìm vàng, ông trở thành nhà báo Việt đầu tiên ở
đây, rồi sau nữa ông trở thành một chỉ huy trong công cuộc chống Pháp
do Võ Duy Dương lãnh đạo tại Đồng Tháp (Việt Nam) ở giữa thế kỷ 19.
Trần Trọng Khiêm sinh năm Tân Tỵ (1821) tại làng Xuân Lũng, huyện Sơn Vi (nay là huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ).
Năm 1843, vợ ông Khiêm bị một viên chánh tổng hại chết vì chiếm đoạt bà
không được. Căm giận, ông giết chết ông này để trả thù cho vợ, rồi trốn
đến Phố Hiến, xin làm thủy thủ cho một tàu buôn nước ngoài, bắt đầu
hành trình lang bạt khắp thế giới qua Hương Cảng (Hồng Kông), Anh, Hà
Lan,...cuối cùng ông đến thành phố New Orleans (Hoa Kỳ) vào khoảng năm
1849.
Sau nhiều năm bôn ba ở nước ngoài, năm 1854, Trần Trọng
Khiêm trở về nước. Năm 1864, quân Pháp đã đánh chiếm xong ba tỉnh miền
Đông Nam Kỳ, để cản ngăn quân xâm lược, Trần Trọng Khiêm tình nguyện
theo thủ lĩnh Võ Duy Dương (1827-1866) mộ quân chống lại.
Năm
1866, trong một đợt truy quét của quân Pháp do tướng De Lagrandière chỉ
huy, đồn quân do Trần Trọng Khiêm cai quản bị thất thủ. Không chịu bị
bắt, ông đã tuẫn tiết.
Cảm phục tấm gương "vì nước quên thân" của Trần Trọng Khiêm, có người làm đôi câu khắc trên mộ ông:
"Lòng trời không tựa, tấm gương tiết nghĩa vì nước quyên sinh
Chính khí nêu cao, tinh thần Hùng Nhị còn truyền hậu thế."
Chính khí nêu cao, tinh thần Hùng Nhị còn truyền hậu thế."
0 Comments