Cho Lộ Bàng Thổ: Hành trình mười năm từ Giao Lộ sang Đại Lộ
Lộ Bàng Thổ, tức “đất ven đường”, là một nạp âm thú vị.
Nó không phải là mảnh ruộng yên bình,
không phải là núi non hiểm trở,
mà là phần đất nằm dưới chân đường đi.
Đó là thứ đất phải chịu tải,
chịu mài mòn,
chịu qua lại,
chịu cả bùn lầy lẫn bánh xe sang trọng.
Khi chưa được quy hoạch, nó chỉ là lối mòn,
là đường làng nhỏ hẹp,
dễ bị ngập, dễ bị bít bởi vài cơn mưa.
Khi được thiết kế đúng, nén chặt đúng,
kết nối đúng, nó trở thành trục lộ, đại lộ,
nơi con người và cơ hội đi qua,
dừng lại,
gặp nhau.
Người tuổi Canh Ngọ, Tân Mùi mang mệnh Lộ Bàng Thổ, bước vào ngưỡng 34–35 thường cảm thấy rõ điều này nhất.
Bạn không còn là “đất trống” để ai cũng có thể vẽ lên.
Bạn đã là một con đường có lịch sử:
hơn mười năm đi làm,
vài lần đổi việc,
những va vấp đủ để hiểu đời không chỉ có lý thuyết.
Nhưng đồng thời, tuổi 35 lại giống như một ngã tư lớn:
phía sau là chặng đường đã qua,
phía trước là những hướng không còn dễ rẽ như tuổi 25.
Có ngày, bạn thấy mình giống người đứng giữa giao lộ.
Một lối là an toàn, là công việc quen thuộc, mức lương ổn, guồng quay không còn bất ngờ.
Nhưng đi tiếp, bạn biết sẽ quanh quẩn trong một khu vực, dễ dàng đoán được năm năm tới sẽ ra sao.
Một lối khác là mới mẻ, một vị trí mới, mô hình mới, thậm chí ngành mới, hứa hẹn rộng và xa, nhưng đổi lại là rủi ro, là cảm giác “ở lại thì tiếc, bước ra thì sợ”.
Còn nếu cứ đi thẳng hoài trên đường đang đi, có những lúc bạn tự hỏi: “Con đường này thật sự dẫn mình đi đâu? Đến một vị trí cao hơn, hay đến một bức tường mình chưa dám nhìn thẳng?”
Hiểu được tính chất của Lộ Bàng Thổ sẽ giúp bạn bớt hoang mang hơn với những ngả rẽ này.
Bản chất của Thổ này là nền hạ tầng.
Nó sinh ra để phục vụ, để kết nối, để làm chỗ cho người khác và chính mình đi xa hơn.
Nhưng nền hạ tầng cũng có tuổi thọ, có tải trọng, có giới hạn.
Nếu không được nâng cấp, gia cố, quy hoạch lại, con đường sẽ xuống cấp: ổ gà, ngập nước, tắc nghẽn.
Lộ Bàng Thổ không sợ gánh nặng, chỉ sợ mình mãi là đường nhỏ mà phải đỡ lưu lượng của một đại lộ.
Ở tuổi 35, ba “ổ gà” lớn nhất khiến con đường này dễ xuống cấp nằm khá rõ ngay dưới chân.
Ổ gà đầu tiên là cảm giác “mòn mỏi chuyên môn”.
Bạn đã được gọi là senior, là trưởng nhóm, là quản lý cấp trung.
Bạn không còn là lính mới.
Nhưng khi nhìn lên, khoảng cách đến tầng tiếp theo, quản lý cấp cao, chuyên gia đầu ngành, vẫn mơ hồ.
Bạn thấy mình làm được nhiều thứ, biết nhiều thứ, nhưng không có một năng lực nào đủ sắc để người khác nghĩ đến bạn đầu tiên khi cần.
Bên dưới, thế hệ trẻ nhanh nhạy, nói tiếng Anh tốt hơn, rành công nghệ hơn.
Bên trên, thế hệ đi trước đã cắm rễ, có mạng lưới lâu năm.
Bạn đứng giữa, đôi khi thấy mình bị “kẹt giữa hai làn xe”, vừa phải né xe sau, vừa phải nhìn xe trước, mà không có làn riêng.
Ổ gà thứ hai là áp lực tài chính chồng lên nhau.
Nếu trước đây, tiền kiếm được chủ yếu phục vụ cho cá nhân, trải nghiệm, sở thích, học hành, thì bây giờ, phần lớn chảy vào “tổ ấm”: trả góp nhà, nuôi con, học phí, các khoản cho cha mẹ hai bên, những chi tiêu gia đình không ngừng nghỉ.
Những kế hoạch tiết kiệm cho tương lai, cho hưu trí, cho tình huống bất trắc… cũng bắt đầu xuất hiện trong đầu.
Từ đó, rủi ro của việc “rẽ sai đường” không còn là chuyện thử rồi làm lại.
Nó là gánh nặng, là trách nhiệm.
Và rất nhiều Lộ Bàng Thổ vì thế chọn cách… đứng yên ở giao lộ, hoặc đi tiếp trên đường cũ dù trong lòng đã thấy ì.
Ổ gà thứ ba là cảm giác đánh mất cá tính và đam mê riêng.
Những năm đầu hai mươi, bạn có những sở thích rất bản năng: âm nhạc, thể thao, viết lách, hội họa, du lịch bụi, làm dự án vì cộng đồng…
Bây giờ, phần lớn những thứ ấy nằm ở “ngã rẽ đã bỏ qua”.
Cuộc sống xoay quanh công việc, con cái, họp hành, KPI.
Bạn đi đúng đường theo nghĩa xã hội, có nghề, có nhà, có gia đình, nhưng bên trong lại thiếu những con đường nhỏ dành riêng cho mình, nơi bạn được sống như một con người đầy đủ chứ không chỉ là “chức danh và vai trò”.
Con đường đời trở nên công thức, tiện lợi mà thiếu ngẫu hứng.
Đó là lúc Lộ Bàng Thổ bắt đầu… khô, dễ nứt.
Muốn nâng cấp từ đường làng lên đại lộ, Lộ Bàng Thổ cần làm điều mà mọi kỹ sư giao thông đều phải làm: khảo sát, quy hoạch, rồi mới thi công.
Khảo sát, là ngồi lại để vẽ cho mình một “bản đồ giao thông cá nhân”.
Trước hết, nhìn vào trục đường chính, sự nghiệp.
Hãy hỏi thẳng mình: “Điểm mạnh cốt lõi nhất đang kiếm tiền cho mình là gì?
Mình đang sống bằng điều mình giỏi thật sự, hay bằng điều mình làm được tạm ổn?”
Với Lộ Bàng Thổ, điểm mạnh ấy có thể là khả năng tổ chức, tính ổn định, sức chịu tải áp lực, khả năng kết nối người và việc.
Khi đã gọi tên được trục chính, câu hỏi tiếp theo là: năng lực đó cần đào sâu để trở thành chuyên gia, hay cần mở rộng để trở thành người quản lý, điều phối?
Sau đó, nhìn sang hệ thống đường nhánh, tài chính.
Thu nhập của bạn đang đến từ mấy làn đường?
Chỉ một làn lương chính, hay có thêm làn đầu tư, làn việc tay trái, làn cộng tác?
Một con đường muốn trở thành tuyến chính không thể phụ thuộc vào một làn duy nhất.
Mục tiêu thực tế cho hai năm tới có thể rất giản dị: mở thêm một làn thu nhập phụ có tỉ lệ nhỏ nhưng đều đặn, dù là dạy thêm, làm tư vấn, kinh doanh nhỏ, hay nhận dự án theo năng lực hiện có.
Cuối cùng, đừng quên những “con đường dạo”, sức khỏe, gia đình, đam mê cá nhân.
Hãy hỏi: mình có một tuyến đường rõ ràng cho việc chăm thân, chăm tâm không, hay đang chạy xe trên mặt đường nứt nẻ mà không biết?
Những mối quan hệ nào làm mình mạnh lên sau mỗi lần gặp, hay tất cả đều là những khúc đường bụi, đi về mệt hơn lúc xuất phát?
Những thứ mình thật sự thích làm, không vì tiền, không vì ai khen, có còn đoạn đường nào trong đời sống hiện tại, hay đã bị rào lại?
Khi bản đồ đã hiện ra, việc tiếp theo là gia cố nền móng.
Một con đường muốn chịu được tải trọng lớn phải có móng đủ sâu.
Với Lộ Bàng Thổ tuổi 35, “móng” chính là năng lực nền không thể thay thế.
Bạn không thể vừa tản mạn vừa mong thành đại lộ.
Nguyên tắc đơn giản là: một cột trụ, hai trụ phụ.
Cột trụ là một kỹ năng, một mảng kiến thức then chốt mà bạn quyết định sẽ đứng trong nhóm hai mươi phần trăm đầu của nơi mình đang hoạt động.
Không cần so với cả thế giới, chỉ cần so trong ngành, trong công ty, trong khu vực.
Đó có thể là năng lực phân tích dữ liệu, năng lực bán hàng B2B, năng lực quản trị vận hành, năng lực xây hệ thống quy trình…
Điểm quan trọng không phải là “trông cho oai”, mà là “thật sự làm được tốt hơn mặt bằng chung”.
Bảy mươi phần trăm thời gian phát triển nên đổ vào cột trụ này: học bài bản, làm khó hơn, nhận việc khó hơn, xin feedback nhiều hơn, kiên nhẫn hơn.
Hai trụ phụ là phần mở rộng.
Một trụ phụ nên là kỹ năng bổ trợ trực tiếp cho cột trụ: nếu bạn giỏi chuyên môn, hãy học thêm cách nói, cách trình bày, cách đào tạo để người khác hiểu được điều bạn biết.
Nếu bạn giỏi bán hàng, hãy học thêm quản lý đội nhóm, đàm phán, tâm lý khách hàng.
Trụ phụ còn lại nên là kỹ năng quản lý tài chính cá nhân, hoặc phát triển một sở thích có khả năng thương mại hóa.
Không phải để “kiếm thêm bằng mọi giá”, mà để cuộc đời có thêm một lối rẽ, phòng khi đường chính cần được sửa.
Nền móng xong, con đường cần được kết nối.
Nhiều Lộ Bàng Thổ nhầm lẫn “quen biết nhiều” với “mạng lưới tốt”.
Một mạng lưới có chủ đích giống như hệ thống giao thông được thiết kế bài bản: có đường nối lên cao tốc, có đường nối vào khu dân cư, có đường nội bộ.
Trong đời sống, điều đó nghĩa là: bạn cần có ít nhất hai, ba “người dẫn đường”,
những anh chị đi trước, thực sự tôn trọng, có thể cho bạn tầm nhìn rộng hơn,
vài “bạn đồng hành”, những người cùng tần số, cùng nhịp sống, để chia sẻ, hỗ trợ nhau khi cần,
và một, hai “người đi sau”, những bạn trẻ bạn có thể dẫn dắt, chỉ lại những gì mình đã học được.
Khi bạn dạy lại, bạn củng cố nền.
Khi bạn chia sẻ, bạn mở rộng đường.
Khi bạn có người nhắc và soi lại, bạn đỡ bị lạc trong vô số ngã rẽ tưởng là cơ hội nhưng thật ra chỉ là đường vòng.
Đến đây, câu chuyện bắt đầu chạm đến một phần rất quan trọng: đặt biển chỉ dẫn và thu phí.
Con đường dù tốt đến đâu mà không có biển, không ai biết nó dẫn đi đâu, không ai dùng được nó đúng cách, thì cũng lãng phí.
“Biển chỉ dẫn” trong thời nay là cách bạn truyền đạt, hiển lộ giá trị mình đang có:
một hồ sơ LinkedIn chỉnh chu, cập nhật đúng điều mình thật sự làm được,
một vài bài viết chia sẻ kiến thức trong ngành,
những buổi nói chuyện nội bộ không phải để “lấy điểm”, mà để giúp hệ thống vận hành tốt hơn.
“Thu phí” không phải là biến mình thành trạm thu phí khó chịu.
Nó là học cách định giá đúng giá trị lao động của mình.
Ở tuổi 35, nói “không” với những dự án, công việc, yêu cầu lạm dụng thời gian và năng lực của mình mà không tương xứng là một bước trưởng thành.
Con đường nào cũng có tải trọng thiết kế.
Cho đi quá sức, chịu tải quá mức mà không được bảo trì, sớm muộn gì cũng lún.
Nếu Lộ Bàng Thổ biết làm những việc ấy đều đặn trong mười năm, tuổi 45 sẽ rất khác.
Khi đó, mục tiêu không còn là trở thành “con đường duy nhất”, mà là trở thành một trung tâm giao thương, nơi thông tin, cơ hội, con người đi qua, gặp nhau qua bạn.
Bạn sẽ thấy Thổ của mình bắt đầu hút Kim, là tiền tài, cơ hội, sự tin cậy, và mời gọi Thủy, là các mối quan hệ, sự lưu thông cùng chảy.
Người ta tìm đến bạn không chỉ vì bạn làm được việc, mà vì đi qua bạn, mọi thứ được kết nối tốt hơn.
Ngược lại, nếu Lộ Bàng Thổ chỉ để mình trôi theo guồng, không quy hoạch, không nâng cấp, không gia cố, con đường sẽ xuống cấp rất nhanh.
Công nghệ mới, thế hệ mới, mô hình mới sẽ mở ra những con đường khác.
Đường cũ ít được đi qua sẽ mọc cỏ.
Cỏ ở đây là sự lười biếng,
là thói quen cũ,
là cảm giác “thôi vậy cũng được” ăn mòn từng ngày.
Tệ hơn, có khi bạn vẫn rất bận, nhưng chỉ là bận với những dòng xe nhỏ, lặt vặt, không dẫn tới đâu.
Tuổi 35 vì thế không phải là lúc ngồi bên lề đường lo rằng mình đã đi sai.
Nó là thời điểm đẹp nhất để vẽ lại quy hoạch cho khu vực đời sống mình sẽ đi qua.
Bạn không cần đập bỏ toàn bộ con đường cũ.
Chỉ cần bắt đầu nâng cấp một đoạn quan trọng nhất:
một kỹ năng then chốt,
một mối quan hệ chiến lược,
một kế hoạch tài chính rõ ràng cho gia đình,
một thói quen chăm sóc sức khỏe duy trì được ba năm trở lên.
Lộ Bàng Thổ quý ở khả năng chịu tải và kết nối.
Một con đường được làm tốt không cần lớn tiếng.
Nó chỉ cần đủ chắc để người khác yên tâm chạy,
đủ thông minh để dẫn đến những nơi đáng đến,
và đủ bền để không nứt vỡ khi áp lực tăng lên.
Có đôi khi, thay đổi vận mệnh không phải là tìm một con đường hoàn toàn mới,
mà là dám nhìn thẳng vào con đường mình đang đứng,
rồi quyết định: “Đã đến lúc con đường này phải được đối xử xứng đáng với tiềm năng của nó.”
Và để biết nên nâng cấp đoạn nào trước, đoạn nào sau… bạn cần đến Bát Tự.
Có Lộ Bàng Thổ gặp vận Thủy, đường dễ ngập, phải nâng nền.
Có người gặp vận Hỏa, đất nứt, phải tưới mát.
Có người gặp vận Kim, dễ thăng tiến nhưng cũng dễ quá tải.
Có người gặp vận Thổ, đường rộng nhưng xe ít, phải mở thêm hướng.
Xem Bát Tự ở tuổi 35 không phải để “xem tương lai”, mà để thiết kế con đường phù hợp với khí chất, vận trình, và bản mệnh.
Để công sức mười năm không bị lãng phí trên con đường sai.
Tuổi 35 không phải lúc hoang mang trước ngã rẽ.
Tuổi 35 là lúc kiến thiết đại lộ của riêng mình.
Một con đường đủ chắc để chịu trách nhiệm.
Đủ rộng để đón cơ hội.
Đủ đẹp để khiến chính mình muốn bước tiếp mỗi ngày.
Đôi điều chia sẻ,
0 Comments